U neobičnoj i nesretnoj sudbini Sarajeva utemeljenog 1462. zadužbinom Isa-bega Ishakovića, a sa namjerom ”da postane šeher”, mnogima je zagonetka kako je ovaj grad u svojoj surovoj historiji opstao. Opstao je poezijom, prkosom, inatom, sevdahom! Opstao je duhom i voljom! A o jednoj čestici vječnog duha Sarajeva svjedoči ”uglasta kuća” iz koje dopire muzika i svakom slučajnom prolazniku ostaje u sjećanju. To je Srednja muzička škola!
U zabilješkama bolonjskih prijatelja ”Il nostro conservatorio” o Srednjoj muzičkoj školi piše se kao o najstarijoj muzičkoj obrazovnoj instituciji u Bosni i Hercegovini. Njen prvi upravitelj je Cvjetko Rihtman koji se danas smatra jednim od najznačajnijih u razvoju muzike u Bosni i Hercegovini, posebno etnomuzikologije.
Nije rijetkost u evropskoj baštini ustupiti najljepša zdanja arhitekture upravo muzici, pa i muzičkim školama, ali u poslijeratnim godinama, nakon 1945. godine, dobiti ovakvu zgradu, djelo znamenitog arhitekte Josipa Vancaša, zgradu bivšeg samostana, bio je poseban gest u čast uzvišene umjetnosti.
Ipak, prvih godina poslije Drugog svjetskog rata, koje su u Sarajevu obilježene ubrzanom rekonstrukcijom i opravkom razorenih ulica i zgrada, škola biva smještena u prostorima današnje Štrosmajerove ulice. Od 1950. profesori ulažu mnogo truda u rad škole, a njihova zalaganja su se očitovala i na pokazanim uspjesima učenika. Zbog toga već 1952. tadašnja Državna muzička škola prelazi u današnje prostorije u ulici Josipa Štadlera. Upravitelj u ovom periodu je bila Sofija Dežalić.
U predstojećih četrdeset godina (od 1952. do 1992. godine) u Srednjoj muzičkoj školi se dešava intenzivan pedagoški i umjetnički razvoj. Proširuje se broj odsjeka, obogaćuje profesorski kadar. Već 1955., osnivanjem Muzičke akademije i prvim završenim generacijama profesora muzike, proširuje se i kadar škole. Kao mladi profesori afirmiraju se danas eminentni umjetnici. Već prve završene generacije Srednje muzičke škole izvode bogate programe novoosnovane Sarajevske opere, Filharmonije, ali često grade i solističku karijeru.
Period od 1992. do 1995. sigurno jedan od najbolnijih u historiji Bosne i Hercegovine. U Monografiji o Sarajevu zapisano je: ‘’Golem prilog otporu dali su umjetnici i naučnici, oni koji predstavljaju istinsku reprezentaciju ove zemlje. Stotine pozorišnih predstava, likovnih izložbi, književnih seansi, koncerata…’’ Ogromna je odgovornost i hrabrost bila tada održati život u školi, ali ona niti jednom nije zatvorila svoja vrata. Naprotiv, tadašnja direktorica prof. Farida Mušanović organizira nastavu u posebnim uslovima, pa prostor škole postaje tzv. ratna škola koja je uključivala učenike Muzičke, Elektrotehničke, Grafičke i Škole za medicinske sestre koji su živjeli na području općine Stari Grad i Centar. Kroz ratnu školu je prošlo preko 1500 učenika raznih usmjerenja. U ovom ratnom periodu, na svu sreću, nije poginuo nijedan učenik Srednje muzičke škole, ali je od snajperskog hica poginula profesorica Stoković Vesna 1993. godine.
Nakon rata mnogo je učinjeno na oživljavanju nastave, obnovu kadra i ponovno nizanje uspjeha i priznanja. Za uloženi trud stiglo je posebno priznanje 2002. godine iz Daytona u SAD-u kada je tadašnjoj direktorici škole uručena nagrada „Poul Lourence Durbar“. U obrazloženju nagrade navodi se slijedeće: ”Emina Dubravić je direktor Srednje muzičke škole u Sarajevu. Ona je unijela život u muzički odgoj održavajući ga u najtežim situacijama u gradu pod opsadom. Uprkos ličnom gubitku gđa. Dubravić je izdržala granatiranje, snajpere i hladnoću podučavajući i ostala uporna u svom nastojanju da uči djecu muzici. Odličan muzičar, gđa. Dubravić je izdržala podučavajući u podrumima i drugim improviziranim skloništima. Poslije rata, gđa. Dubravić je nastavila da vodi Srednju muzičku školu bez finansijskih i drugih muzičkih resursa. Postepeno, škola se oporavila, postajala je sve jača svake godine pod njenim rukovodstvom. Srednja muzička škola je jedina u Sarajevu koja daje muzičko obrazovanje i igra važnu ulogu u kulturnom životu Sarajeva, kao i u čitavoj državi.”
Međutim, veličina ove škole nije samo u opstojnosti već i u uspjesima njenih profesora i učenika. Danas su neki od njih stupovi muzičke pedagogije, kao prof. Ranka Cecić i prof. Neda Stanković, prof. Farida Mušanović, prof. Angelina Bojović-Pap, nekadašnji dekan Muzičke akademije prof. Faruk Sijarić, koncert majstor Sarajevske filharmonije prof. Dževad Šabanagić. Ne treba zaboraviti i da su najznačajniji kompozitori sa ovog tla najvećim dijelom bili profesori ili učenici Muzičke škole. Spomenimo samo neke: Gavro Jakešević, Milan Prebanda, Mladen Pozajić, Milan Jeličanin, Nada Ludvig Pečar. Njihov umjetnički opus zavrjeđuje svakako posebnu pažnju historičara muzike. Djela domaćih kompozitora obavezan su program ispita i takmičenja učenika i studenata, no posebno je zadovoljstvo izvoditi djela nekadašnjih profesora iste škole.
A to je samo dio priče o ”uglastoj kući” u ulici Josipa Štadlera u kojoj već punih sedamdeset godina odrastaju budući pijanisti, profesori, kompozitori, violinisti, pjevači, baletski igrači. Svi oni svojim duhom i voljom čine vječni neprolazni duh Sarajeva. Za sve ove godine postojanja hvala onima koji su dio te čudesne kuće.
ONI SU NAS VODILI
Cvjetko Rihtman 1945-1947.
Jelka Đurić 1947-1952.
Sofija Deželić 1952-1955.
Gabrijel Jakešević 1955-1972.
Vladimir Maunagić 1972-1976.
Branko Glumac 1976-1981.
Vladimir Maunagić 1981-1982.
Borislav Stevković 1982-1992.
Farida Mušanović 1992-1994.
Emina Dubravić 1994-2007.
Haša Haćimić 2007-2014.
Melita Čičić 2014-2018.
Tatjana Romanić 2018.-